Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które powoduje zaburzenia widzenia. Soczewka oka jest przezroczystą strukturą, która skupia światło na siatkówce, umożliwiając nam widzenie. Kiedy soczewka staje się mętna, światło nie może przejść przez nią skutecznie, co prowadzi do zaburzeń widzenia.

Przyczyny zaćmy

Zaćma rozwija się najczęściej w wyniku starzenia się oka, ale może być też spowodowana innymi czynnikami, takimi jak:

• Uszkodzenia oka
• Choroby, takie jak cukrzyca
• Leki, szczególnie sterydy
• Nadmierne narażenie na promieniowanie UV
• Dziedziczność

Objawy zaćmy

Zaćma jest schorzeniem charakteryzującym się mętnieniem soczewki oka, co prowadzi do stopniowej utraty ostrości widzenia. Z biegiem czasu objawy mogą nasilać się, wpływając na jakość życia pacjenta. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane objawy zaćmy:

• Zamglenie lub zmętnienie widzenia: Jest to najbardziej charakterystyczny objaw zaćmy. Osoby dotknięte tym schorzeniem często opisują widzenie, jakby patrzyły przez mglistą szybę lub zanieczyszczoną soczewkę aparatu fotograficznego.
• Trudności z nocnym widzeniem: Pacjenci z zaćmą często zauważają, że ich zdolność do widzenia w słabym świetle, szczególnie w nocy, jest znacząco zmniejszona.
• Wrażliwość na światło: Osoby z zaćmą mogą doświadczać nadmiernej wrażliwości na jasne światło, co może powodować ból lub dyskomfort. Często dotyczy to również refleksów świetlnych, takich jak odblaski od lamp samochodowych.
• Zmiana percepcji kolorów: Zaćma może wpływać na to, jak postrzegamy kolory. Mogą one wydawać się bardziej wyblakłe lub mniej nasyczone niż zwykle.
• Podwójne widzenie: W niektórych przypadkach pacjenci doświadczają podwójnego widzenia w jednym oku.
• Częste zmiany w receptach okularów: Osoby z zaćmą mogą zauważyć, że muszą często zmieniać moc swoich okularów lub soczewek kontaktowych, ponieważ ich zdolność widzenia szybko się zmienia.
• Zaburzenia kontrastu: Kontrast między obiektami i ich tłem może być zmniejszony, co sprawia trudności w rozróżnianiu szczegółów.

Warto zaznaczyć, że objawy zaćmy mogą rozwijać się bardzo powoli i być początkowo prawie niewidoczne. Z biegiem czasu jednak, gdy zaćma postępuje, objawy mogą stać się bardziej nasilone i wpływać na codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest regularne badanie oczu, zwłaszcza u osób starszych, aby w porę wykryć i podjąć odpowiednie kroki w leczeniu zaćmy.

Kto jest na zaćmę szczególnie narażony?

Zaćma jest stanem, który najczęściej wiąże się z procesem starzenia, ale istnieją również inne czynniki ryzyka, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo jej wystąpienia:

• Wiek: Osoby starsze są bardziej narażone na rozwój zaćmy. Z biegiem lat naturalne procesy w organizmie prowadzą do zmian w soczewce oka, co może powodować jej mętnienie.
• Historia rodzinna: Jeśli członkowie Twojej rodziny mieli zaćmę, możesz być bardziej narażony na jej rozwój.
• Choroby ogólnoustrojowe: Choroby takie jak cukrzyca czy nadciśnienie mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia zaćmy. Kontrola i odpowiednie leczenie tych schorzeń może pomóc w redukcji ryzyka.
• Urazy oka: Urazy bezpośrednie lub poważne uszkodzenia oka mogą prowadzić do wcześniejszego rozwoju zaćmy.
• Ekspozycja na promieniowanie UV: Długotrwałe narażenie oczu na promieniowanie ultrafioletowe, na przykład podczas spędzania dużo czasu na słońcu bez ochrony, może przyspieszyć proces mętnienia soczewki.
• Leki: Niektóre leki, zwłaszcza sterydy przyjmowane doustnie przez dłuższy czas, mogą zwiększać ryzyko zaćmy.

Metody leczenia zaćmy

Zaćma jest schorzeniem, które można skutecznie leczyć. W zależności od stopnia zaawansowania i objawów pacjenta, lekarz okulista może zalecić jedną z poniższych metod:

• Okulary korekcyjne: W początkowych stadiach zaćmy, lepsze okulary korekcyjne mogą pomóc w poprawie widzenia. To jednak jest tylko tymczasowe rozwiązanie, które nie zatrzyma postępu choroby.
• Operacja zaćmy: Gdy zaćma bardziej wpływa na jakość życia pacjenta, zalecana jest operacja. Podczas procedury mętna soczewka jest usuwana i zastępowana przez sztuczną soczewkę. Jest to obecnie najbardziej skuteczna metoda leczenia zaćmy, która przywraca jasność i ostrość widzenia.
• Leczenie farmakologiczne: Choć obecnie nie ma leków specyficznie zatwierdzonych do leczenia zaćmy, trwają badania nad potencjalnymi lekami, które mogłyby opóźnić jej rozwój lub pomóc w leczeniu wczesnych stadiów choroby.
• Zmiana stylu życia: Noszenie okularów przeciwsłonecznych, dbanie o zdrową dietę bogatą w przeciwutleniacze, unikanie palenia tytoniu i regularne kontrole oczu mogą pomóc opóźnić rozwój zaćmy lub zminimalizować jej skutki.

Pamiętaj, że regularne badania oczu są kluczem do wczesnego wykrycia i leczenia zaćmy, co może prowadzić do lepszych wyników dla pacjentów.

Nawrót zaćmy i pojęcie zaćmy wtórnej

W rzadkich przypadkach po operacji zaćmy może dojść do jej nawrotu. Znane jest to jako zaćma wtórna. Jest to zazwyczaj spowodowane rozrostem komórek soczewki na tylnej kapsułce, która pozostaje po operacji.

Objawy zaćmy wtórnej

Objawy są podobne do tych obserwowanych przy pierwotnej zaćmie, takie jak:

• Zmętnienie widzenia
• Problemy z ostrością
• Wrażliwość na światło

Przyczyny zaćmy wtórnej

Główną przyczyną zaćmy wtórnej jest rozrost komórek soczewki na tylnej kapsułce po operacji pierwotnej zaćmy.

Jak przeciwdziałać nawrotom choroby

Aby zapobiec nawrotowi zaćmy:

• Regularnie kontroluj swoje oczy u specjalisty
• Ochrona oczu przed promieniowaniem UV
• Zachowanie zdrowego trybu życia, w tym diety bogatej w przeciwutleniacze

Kroki w przypadku nawrotu zaćmy

Jeśli podejrzewasz nawrót zaćmy:

• Skontaktuj się z lekarzem okulistą
• Regularnie przeprowadzaj badania oczu
• Rozważ operację laserową YAG, która może usunąć mętnienie

Nawrót zaćmy, znany również jako zaćma wtórna, jest możliwy, ale występuje rzadko. Regularne kontrole oraz odpowiednia ochrona oczu mogą pomóc w zapobieganiu tej chorobie.